Küresel olarak, sera gazı emisyonları 1990'dan 2019'a kadar %53 arttı. Bu emisyonlar nereden geliyor ve kim sorumlu? WRI - Climate Watch platformu, tüm ülkeler, sektörler ve gazlar için kapsamlı emisyon verileri sunmakta.
İşte sera gazı emisyonlarını küresel olarak yönlendiren sektörler ve ülkeler hakkında bildiklerimiz:
Enerji Sektörü En Çok Sera Gazı Emisyonu Üretiyor
Enerji tüketimi insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının en büyük kaynağıdır ve dünya genelinde 37.6 GtCO2e (toplamın %75.6'sı) ile oldukça büyük bir paya sahiptir. Enerji sektörü, ulaşım, elektrik ve ısı, binalar, imalat ve inşaat, kaçak emisyonlar ve diğer emisyonları içermektedir.
Diğer en büyük emisyon üreten sektörler arasında tarım (5.8 GtCO2e veya %11.6) yer almaktadır. Hayvancılık ve tarımın yanı sıra endüstriyel proses kimyasallar, çimento ve diğer prosesler (3.1 GtCO2e veya %6.1) 3. sırada yer almaktadır. Arazi kullanımı, arazi kullanımı değişikliği ve ormancılık gibi faaliyetler (1.6 GtCO2e veya %3.3) 4. sırada yer almaktadır.
Enerji sektörü içinde, ısı ve elektrik üretimi çoğu emisyonu üretir (2019'da 15.8 GtCO2e veya toplamın %31.8'i), bunu ulaşım (2019'da 8.4 GtCO2e veya toplamın %17'si) ve imalat ve inşaat (6.3 GtCO2e veya toplamın %12.7'si) izler.
En fazla sera gazı üreten faaliyet nedir?
En fazla enerji emisyonuna yol açan faaliyetler şunlardır:
Karayolu taşımacılığı, toplam emisyonun %12.6'sına katkı sağlar.
Konut binaları, toplam emisyonun %11.5'ini oluşturur.
Ticari binalar, toplam emisyonun %6.5'ine katkı sağlar.
Bu emisyonlar, hem doğrudan fosil yakıtların yanmasıyla (örneğin, araçlardan, ısıtma sistemlerinden) kaynaklanan doğrudan emisyonları hem de elektrik kullanımı gibi faaliyetlerden kaynaklanan dolaylı emisyonları içerir.
Enerji sektörü dışında, emisyonlara diğer önemli katkı sağlayanlar arasında hayvancılık ve gübre (5.8%), diğer endüstriyel faaliyetler (4.5%) ve tarımsal topraklar (4.2%) yer alır. "Diğer endüstri" kategorisi, metal olmayan metaller, inşaat, madencilik, tekstil, taşıma ekipmanları gibi çeşitli faaliyetleri içerir.
En fazla artış hangi sektörde?
1990'dan bu yana, sera gazı emisyonlarının en hızlı artan kaynakları olarak üç sektör öne çıkıyor:
Endüstriyel prosesler %203 oranında arttı.
Elektrik ve ısıtma (enerjinin bir alt sektörü) %84 oranında arttı.
Ulaşım (enerjinin bir alt sektörü) %78 oranında arttı.
Endüstriyel emisyonlardaki artış sadece CO2 emisyonlarından kaynaklanmıyor, aynı zamanda soğutma ve klima kullanımının artması da etkili oluyor. Bu faaliyetler, güçlü sera gazları olan hidroflorokarbonlar (HFC'ler) üretir. Ulaşım emisyonlarının artmasının ana nedeni ise özellikle otomobil seyahatlerindeki artıştır.
En fazla sera gazını hangi ülkeler üretiyor?
10 ülke, küresel sera gazı emisyonlarının %68'in üzerinde bir kısmını üretiyor. Dünya genelindeki sera gazı emisyonlarının büyük bir kısmını sadece birkaç ülke oluşturuyor. En büyük 10 emisyoncu, yıllık küresel sera gazı emisyonlarının üçte ikisinden fazlasını oluşturuyor. Bu ülkelerin çoğu aynı zamanda büyük nüfusa ve ekonomiye sahip, toplamda dünya nüfusunun %50'sinden fazlasını ve dünya GSMH'sinin %75'ini oluşturuyorlar.
Bu ülkerler;
Çin
ABD
Hindistan
AB
Rusya
Japonya
Brezilya
Endonezya
İran
Kanada
Çin, küresel sera gazı emisyonlarının %26.4'ünü oluşturarak en büyük emisyoncu konumunda bulunuyor. Onu, %12.5 ile Amerika Birleşik Devletleri, %7.06 ile Hindistan ve %7.03 ile Avrupa Birliği takip ediyor.
En büyük 10 emisyoncunun çoğunluğu, kişi başına düşen emisyonlar açısından dünya ortalaması olan 6.27 tCO2e'ye göre daha yüksek emisyona sahip. En yüksek kişi başına sera gazı emisyonlarına sahip olan ülkeler arasında Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri, sırasıyla kişi başına 19.6 tCO2e ve 18.28 tCO2e emisyona sahipken, Hindistan kişi başına 2.48 tCO2e ile en düşük emisyona sahip. Çin'in kişi başına emisyonları (9.06 tCO2e), Avrupa Birliği'nin (7.56 tCO2e) emisyonlarını geçerek artmaya devam ediyor.
Qatar ve Avustralya gibi ülkeler, en büyük 10 emisyoncu arasında olmasalar da kişi başına düşen emisyonları açısından çoğu büyük emisyoncudan daha yüksek emisyona sahiptir. Kişi başına 40.52 tCO2e ve 23.10 tCO2e emisyona sahip olan Katar ve Avustralya, bu açıdan dikkat çekiyor.
Comments