Stratejik Çevresel Değerlendirme, çevresel faktörlerin değerlendirilmesi ve entegrasyonu için uluslararası standartlara sahip bir süreç aracıdır ve ulusal, bölgesel veya yerel düzeydeki Plan veya Programlarla ilgilidir; tam olarak, Plan ve Programların, ülke düzeyinde sürdürülebilir kalkınma yolunda daha fazla başarı elde etmek üzere, geliştirilmesi anlamına gelir.
Daha basit bir ifadeyle, SÇD (çoğunlukla bu kısaltmayla anıldığı şekliyle), bir kamu Planı/Programı’nın çevre ve insan sağlığı üzerindeki olası etkisinin tahmin edilebilmesini ve önemli ise, bu etkinin en aza indirilmesi için çareler aranmasını sağlayan bir yöntemdir. Genel bir bakış açısından bakıldığında, SÇD, her sektörden karar alıcıları, planlama sürecinde çevre ve sağlık konularını dikkatli bir şekilde ele almaları konusunda şartlandırmayı amaçlar.
Neden SÇD?
Resmi olarak, SÇD, planların yeterlik kazanabilmesi için yasal bir zorunluluktur. Esasen, SÇD uygulamasının en önemli faydalarından biri olarak, karar alma sürecinin verimli olabilmesi adına, çoğunlukla şu yöntemlerle:
Farklı Sektör Kurumları ve farklı katmanlar arasında daha iyi işbirliği/dayanışma (veri/bilgi alışverişinden başlayarak) oluşturulması,
Planlamanın ilk aşamalarından itibaren çevre korumasının sağlanması,
Planlarda iyileştirme yapılması,
İletişimin güçlendirilmesi ve şeffaflığın artırılması,
Uzun vadeli masrafların azaltılması,
Onay sürecinin kolaylaştırılması gibi iyileştirmeler yapması beklenebilir
SÇD Olmazsa Ne Olur?
Gecikmeler
Yasal Uyuşmazlık
Politik Belirsizlik
Çevresel Hasarlar
SÇD ve ÇED Arasında Ne Tür Bağlantılar Var?
Küresel anlamda, ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) ve SÇD (Stratejik Çevresel Değerlendirme), pek çok ülkede kanunen gerekli görülen ve sonuçları halkın bilgisine ve erişimine açık yegane Çevresel Değerlendirme araçlarıdır. Bunların dışında herhangi bir araç bu statüye sahip değildir ve yakın gelecekte de bu statüye ulaşma olasılığı bulunmamaktadır.
ÇED, fiziksel gelişme önerilerine (karayolları, elektrik santralleri, su kaynağı projeleri ve büyük ölçekli endüstriyel tesisler vb.) odaklanırken, SÇD, politikalar, programlar ve planlar gibi “daha yüksek” bir seviyedeki eylem önerilerine odaklanır.
Operasyonel olarak ÇED/SÇD, ülke/bölge düzeyindeki tek bir Çevresel Değerlendirme sisteminin iyi bir şekilde bütünleşmiş parçalarıdır; SÇD, ÇED’in nasıl daha etkili hale getirilebileceği konusunda doğrudan girdiler sağlayarak ve bazen de, yanlış ve masraflı proje tasarımlarının önüne geçip ÇED’e olan ihtiyacı ortadan kaldırarak, ÇED sürecinin iyileştirilmesine ve kolaylaştırılmasına da katkıda bulunabilir.
Hangi Stratejik Dokümanlar SÇD Gerektirir?
Yönetmelik’e göre (AB Direktifi’nde olduğu gibi) şu Plan ve Programlar SÇD kapsamında olacaktır:
Kamu kurumları tarafından hazırlananlar (Bakanlıklar, Belediyeler vb. tarafından oluşturulanlar);
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nin Ek-1 ve Ek-2'sinde yer alan proje ve faaliyetler için bir çerçeve oluşturanlar;
Çevresel hassasiyete sahip olan alanlar (Natura 2000 ve diğer koruma alanı ağları) üzerinde etki yaratma olasılığı bulunanlar.
Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği'ne Buradan ulaşabilirsiniz.
Detaylar için kaynak dokümanı inceleyebilirsiniz.
Kaynak: https://webdosya.csb.gov.tr/db/scd/menu/enerji-sektoru-scd-rehberi_tr_20181108035550.pdf
Comments