Birleşmiş Milletler Çevre Programı'nın raporunda, et tüketiminin doğa ve çevreye büyük ölçüde zarar verdiği belirtilerek bu zararın azaltılması için beslenmede bitkisel gıdalara ağırlık verilmesi gerektiği belirtildi.
İlgili raporda, dünyada doğaya en çok zarar veren unsurlardan birinin et tüketimi olduğu ifade edildi. Biyolojik çeşitliliğin ve ekolojik açıdan hassas yaşam alanlarının korunması için bitkisel gıdaların tüketiminin artırılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra tarım alanlarının daha fazla korunması ve tarımın daha çevre dostu olması hayatımızın sürekliliği için oldukça önemlidir.
Et Tüketimi Doğaya Zarar Veriyor Mu?
Et yemek, modern insanın diyetinin (beslenme prensiplerinin) son derece sıradan ve yaygın bir parçası. Lezzetli olması, çeşitli sunum seçenekleri ve günümüzdeki kolay ulaşımından kaynaklı olarak artık et olmayan bir yemek sanki yemek değilmiş gibi davranıyoruz. İnsanlarda bu kadar yoğun et tüketimi ise 4-4.5 milyon yıl kadar önce başladı. Atalarımızın et ağırlıklı bir hepçil diyete geçmesinin ve bizlerin bugün halen hepçil hayvanlar olmamızın nedeni, hayvan etinin lezzetli olması değil, değişen çevre şartlarının getirdiği bir zorunluluk olmasıydı. Et tüketimi, birçok diğer faktörle bir araya gelerek bugünkü iri beynimizin evrimleşmesinin önünü açtı.
Yüksek et tüketiminin çevreye de büyük bir etkisi var. İstikrarlı bir şekilde artan dünya nüfusu ile birlikte et tüketimi gezegenin kaynakları için zararlı bir hale gelmeye başladı. Örneğin büyük baş hayvanların saldığı metan ve karbondioksit gazları, küresel ısınmaya olumsuz yönde katkı sağlıyor. Kümes hayvanlarının küresel et üretimi ve tüketimi son günlerde %5'ten fazla bir oranda artıyor. Bilim insanları, et tüketiminin, şu anda içinde bulunduğumuz düşünülen 6. kitlesel yok oluş olarak bilinen Holosen Kitlesel Yok Oluş evresini hızlandırdığını söylüyor.
Araştırmalar, dünyadaki sera gazı emisyonlarının en az %15'inin kaynağının hayvan yetiştiriciliği olduğunu söylüyor. Bu yüzde bütün hayvan ürünlerinin toplamıdır. PNAS dergisinde yayımlanan bir çalışmada ortaya konan bir model, hayvanlar ABD tarımından tamamen çıkarılırsa, ABD sera gazı emisyonlarının %2,6 azalacağını gösterdi. Aynı zamanda PNAS modelindeki söylenene göre de hayvanlar tamamen ABD tarımından çıkarıldığı halde sadece %2,6 azaldığını ve çok az olduğunu söylüyorlar. Bununla birlikte hayvancılık sektöründeki sera gazı emisyonları bazı uygulamalarla düşürülebilir.
Ancak bu görüşü reddeden karşı görüşler de var. Karşı görüşlü insanlar, küresel sera gazı emisyonlarının %51'inin hayvancılıktan kaynaklı olduğu iddiasına, ABD Çevre Koruma Dairesi'ndeki istatistiklerle cevap verdi. Bu istatistiklere göre sera gazı emisyonlarının %28'i elektrik üretimi, %28'i ulaşım ve %22'si sanayiden kaynaklıydı. Tarım %9'luk, hayvancılıksa sadece %3.9'luk bir paya sahipti. Yani diğerlerinin yarısı kadar bile değil.
Peki, Hem Et Yemeden Hem de Ete İhtiyacımız Varken Ne Yapabiliriz?
Bilim insanları haftada 1 gün bile et yemezseniz bunun azalacağını söylüyor. Ama karşıt görüşlü insanlar bunun hiç işe yaramayacak kadar az bir miktar (%0,5lik) değişiklik yaratacağını söylüyorlar. Bütün bunlarla birlikte dünyada et tüketimi aniden değişirse büyük ekonomik sorunlarla karşılaşılabilir. Yani şu anda ne yapılması gerektiğine dair kusursuz bir plan yok. Her diyetin kendince avantajları ve dezavantajları var ve hayvan tüketiminden tamamen kurtulmak en iyi yöntem gibi gözükmüyor.
Yine de eğer ki et tüketmek çeşitli nedenlerle sizi rahatsız ediyorsa, et tüketiminizi kademeli bir şekilde azaltabilir ve vejetaryen/vegan diyetlere geçiş yapabilirsiniz. Bunu yaparken kendinize ne kadar çok gerekçe ve iyi neden sunarsanız, bu diyetlerde uzun süreler boyunca kalma ihtimaliniz de o kadar yüksek olacaktır. Bugüne kadar yapılan birçok çalışmada tamamen durdurmasanız bile, et tüketiminizi azaltmanın genel olarak daha sağlıklı bir yaşam sürdürmenize katkı sağlayacağının gösterildiğini söyleyebiliriz.
En azından "Nasıl Vegan Olabilirim?" "vegan ne demek?" sorularını sorarak başlayabiliriz.
Comments